Cảnh báo: Điều trị bỏng nhi tại tuyến cơ sở y tế tư nhân.

Khoảng 17h, ngày 23/3/2022, Bệnh nhân Trương Viết T, nam, 11 tuổi; Quê quán: Hội Sơn - Anh Sơn - Nghệ An lấy nước lã đổ lẫn với xăng bật lửa châm giấy bùng cháy vào quần áo gây bỏng. Sau bỏng được gia đình đưa đi đắp thuốc đông y tại một cơ sở tư nhân. Sau 4 tháng điều trị tại đây, gia đình thấy cháu mệt yếu, da niêm mạc nhợt, vết thương chảy nước tiết dịch mùi hôi.

Do vậy, gia đình đã chuyển tới Bệnh viện Bỏng Quốc gia lúc 4h25 ngày 11/7/2022, trong tình trạng: tỉnh, mệt nhiều, da xanh, niêm mạc nhợt, hạn chế vận động vùng cằm, cổ, chi thể. Tại chỗ: tổn thương bỏng 25%(25%) độ IV vùng cổ, thân trước, thân sau, mô hạt nhợt nhạt, phù nề, nhiều giả mạc, tiết dịch mùi hôi, còn thuốc đông y bám dính, hạn chế vận động vùng cằm, cổ, 2 nách, 2 khuỷu tay.

Bệnh nhân được tắm điều trị chuẩn bị ghép da

Xét nghiệm lúc vào viện: Hồng cầu: 3,26T/l, Huyết sắc tố: 65 g/l,
Protein toàn phần: 49.9 g/l, Albumin 16,2 g/l
Bệnh nhân sau khi nhập viện đã có kế hoạch điều trị tích cực: Truyền dịch, máu, huyết tương, albumin, đạm, tăng cường nuôi dưỡng, phẫu thuật cắt mô hạt xấu, ghép da.
Kết hợp truyền: 1900 ml máu trong các lần phẫu thuật, 1250 ml plasma, 150 ml albumin, 2250 ml đạm.
Bệnh nhân đã được phẫu thuật 5 lần, cắt mô hạt xấu, ghép da mảnh lưới.

Bệnh nhân được ghép da mảnh lưới

Kết quả điều trị: Da ghép bám tốt, bệnh nhân khỏi  sau 38 ngày điều trị ( từ 11/7/ 2022 - 18/8/2022) chuyển Khoa Phục hồi chức năng ngày 18/8/2022.

Tổn thương bệnh nhân đã khỏi và chuyển khoa phục hồi chức năng điều trị tiếp chức năng

Nhận xét
Một trong những sai sót thường gặp khi điều trị bỏng cho trẻ là không đưa trẻ đến điều trị tại cơ sở y tế để được cấp cứu và điều trị kịp thời, tự điều trị tại nhà hoặc sử dụng không đúng các thuốc điều trị tại chỗ vết bỏng, điều này có thể để lại nhiều hậu quả đáng tiếc. Nhiều bệnh nhân đắp thuốc nam khi có diễn biến nặng như sốt cao, thở nhanh nông, mạch nhanh, huyết áp giảm, bụng chướng căng, vô niệu, tại chỗ vết bỏng tiết dịch nhiều, mùi hôi, thậm chí vết thương đe dọa chuyển hoại tử thứ phát, lúc đó mới chuyển đến cơ sở y tế điều trị.
Trước tiên phải khẳng định ở bệnh nhân này không thể điều trị nội khoa mà khỏi được. Bệnh nhân nhất thiết phải tiến hành phẫu thuật để loại bỏ mô hoại tử, ghép da khi điều kiện cho phép. Đây là sai lầm hay gặp nhất với các bệnh nhân tự điều trị tại các cơ sở y tế tư nhân không có kiến thức chuyên ngành bỏng. Các trường hợp bỏng sâu cần được điều trị tại các cơ sở chuyên khoa. 
Bỏng với diện tích và độ sâu ở bệnh nhân này có nguy cơ khác như sốc bỏng, mất nước, điện giải, nguy cơ nhiễm khuẩn, suy giảm sức đề kháng... đều có thể dẫn tới biến chứng đe dọa tính mạng. Bỏng vùng chi thể, vùng khớp, có nguy cơ ảnh hưởng tới chức năng trầm trọng nếu không điều trị đúng cách. Bệnh nhân có thể để lại sẹo biến dạng những vị trí này, co kéo ảnh hưởng tới vận động.
Điều trị thành bệnh nhân này có bỏng rộng, độ sâu lớn, xử lý kỳ đầu sai, chuyển đến Bệnh viện Bỏng Quốc gia muộn là do được lên kế hoạch điều trị tích cực ngay từ đầu, sử dụng kháng sinh hợp lý, truyền dịch,máu, plasma, albumin, đạm, tăng cường nuôi dưỡng, phẫu thuật cắt mô hạt xấu, ghép da, an thần, giảm đau, thay băng hàng ngày, kết hợp phục hồi chức năng sớm.

Cảnh báo 
Qua trường hợp trên, chúng tôi đưa ra một số cảnh báo sau: 
-    Mọi người dân khi bị bỏng cần thực hiện đúng các phương pháp sơ cứu, cấp cứu tại chỗ, cần nhanh chóng chuyển tới cơ sở y tế có đủ phương tiện hồi sức cấp cứu để chống sốc, chống nhiễm trùng... đưa bệnh nhân qua giai đoạn nguy kịch, sau đó nhanh chóng chuyển bệnh nhân lên tuyến Trung ương để điều trị và can thiệp chuyên sâu khác. Không tự điều trị, hoặc điều trị tại các cơ sở y tế không được phép.
Đối với trẻ em: 
- Vết bỏng diện tích hẹp cũng có nguy cơ đe dọa tính mạng. 
- Những vết bỏng sau 2 tuần chưa liền nên chuyển tuyến trung ương để khám và điều trị, tránh để ở nhà hoặc tuyến dưới sẽ có nhiều di chứng như: mất dịch, đạm, điện giải và sẹo co kéo ảnh hưởng chức năng và thẩm mỹ. 

 Tin, ảnh: Băng Tâm, Đức Mẫn, Vân Anh