Cảnh báo - Điều trị bỏng tại các cơ sở y tế tư nhân

Ngày 26/4/2016, Viện Bỏng Quốc gia cấp cứu một bệnh nhân bị bỏng lửa cồn 10% diện tích cơ thể (trong đó 8% bỏng sâu) vùng chân phải. Quê quán Liên Bảo, thành phố Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc, số bệnh án 3545.

Qua khai thác bệnh sử được biết ngày 11/4/2016 bệnh nhân nghịch đốt lọ cồn, bùng cháy gây bỏng. Sau đó, bệnh nhân được cấp cứu và được điều trị tại một cơ sở y tế tư nhân vùng Vĩnh Yên. Do không phân biệt được bỏng nông và sâu bệnh nhân vẫn được giữ lại điều trị tại cơ sở này, 4 ngày bệnh nhân được thay băng một lần, vết thương tiết dịch nhiều, mùi rất hôi. Đến ngày 26/4/2016 (sau khi bị bỏng 15 ngày), gia đình bệnh nhân đã kiên quyết chuyển tới Viện Bỏng Quốc gia (Không phải cơ sở điều trị chủ động chuyển).

Tình trạng bệnh nhân khi chuyển tới Viện Bỏng: Tại chỗ tổn thương 10% diện tích cơ thể trong đó 8% bỏng sâu vết thương hoại tử đã rụng tiết dịch mủ vừa, mô hạt phù nề, nhiều giả mạc, tiết dịch mùi hôi, nguy cơ gây biến dạng khớp gối, ảnh hưởng đến vận động do tư thế chống đau của bệnh nhân.

Hình ảnh vết thương trước phẫu thuật

Bệnh nhân sau khi nhập viện đã được điều trị tích cực: phẫu thuật cắt lại nền mô hạt xấu dưới garô, ghép da. Kết quả da ghép bám tốt, bệnh nhân đã khỏi sau 14 ngày điều trị (26/4 - 10/5/2016).

Hình ảnh vết thương sau 14 ngày điều trị

Thực tế trên bệnh nhân này ta rút ra một số nhận xét sau:

- Trước tiên phải khẳng định rằng ở bệnh nhân này không thể điều trị nội khoa mà khỏi được. Bệnh nhân nhất thiết phải tiến hành phẫu thuật để loại bỏ mô hoại tử, ghép da khi điều kiện cho phép. Đây là sai lầm hay gặp nhất với bệnh nhân tự điều trị tại các cơ sở y tế tư nhân không có kiến thức chuyên ngành Bỏng.

Các trường hợp bỏng sâu đều cần được điều trị ở các cơ sở chuyên khoa:

- Bỏng với diện tích và độ sâu ở bệnh nhân này có nguy cơ khác như sốc bỏng, mất nước, điện giải, nguy cơ nhiễm khuẩn, suy giảm sức đề kháng…đều có thể dẫn tới biến chứng đe dọa tính mạng.

- Bỏng vùng chi thể, vùng khớp, có nguy cơ ảnh hưởng tới chức năng trầm trọng nếu không điều trị đúng cách. Bệnh nhân có thể để lại sẹo biến dạng những vị trí này, co kéo ảnh hưởng tới vận động.

Vậy trường hợp này nên xử trí như thế nào: 

- Tại chỗ: Ngâm rửa vết bỏng, tiến hành chẩn đoán diện tích và độ sâu. Thay băng xử lý kỳ đầu theo qui định.

- Các biện pháp khác như ủ ấm, bù nước điện giải đường uống, dinh dưỡng…

- Cần nhanh chóng chuyển tới cơ sở y tế có đủ phương tiện hồi sức cấp cứu để chống sốc, chống nhiễm trùng… ,đưa bệnh nhân qua giai đoạn nguy kịch sau đó nhanh chóng chuyển bệnh nhân tuyến trung ương để điều trị tiếp, can thiệp chuyên sâu khác

Qua trường hợp trên chúng tôi đưa ra một số cảnh báo sau:

- Mọi người dân khi bị bỏng cần thực hiện đúng các biện pháp sơ cấp cứu tại chỗ và chuyển đến các cơ sở y tế tin cậy được điều trị trị đúng phương pháp, không tự điều trị hoặc điều trị tại các cơ sở y tế không được phép

- Khi có dấu hiệu nặng, không xử trí được, các cơ sở y tế cần nhanh chóng chuyển lên tuyến trên.

Nguyễn Băng Tâm - Viện Bỏng Quốc gia