Điều trị thành công bệnh nhân nhi bỏng nặng 56% diện tích cơ thể (53% diện tích bỏng sâu), biến chứng sốc nhược, nhiễm khuẩn huyết

Bệnh nhân: Phùng Thị Huyền Tr., 6 tuổi, số bệnh án 0005 – VB – 3401. Quê quán: Việt Yên - Bắc Giang, bị bỏng lửa ngày 03/12/2013. Sau bỏng được sơ cứu tại bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Giang, tại đây được truyền dịch (200 ml ringerlactat), giảm đau, băng bó. Chuyển Viện Bỏng Quốc gia sau 3 giờ trong tình trạng sốc nhược nặng: li bì, môi tái, da niêm mạc nhợt, chi lạnh, thân nhiệt 36,2 độ C. Tự thở tần số 26 lần/phút, SpO2: 99%. Mạch nhanh 170 lần/phút, huyết áp 70/45 mmHg, chưa bài niệu từ lúc bị bỏng, đặt sonde tiểu không có nước tiểu trong bàng quang. Tại chỗ: tổn thương bỏng 56% diện tích cơ thể, trong đó có 53% diện tích bỏng sâu ở thân, chi. Các xét nghiệm khi vào viện: hồng cầu 5,81 T/l; huyết sắc tố 113 g/l; hematocrit 0,347 l/l; albumin  23g/l; glucose  19,8 mmol/l; khí máu nhiễm toan chuyển hóa (pH 7,26; HCO₃^- 15,3 mmol/l; BE -10,8 mmol/l); lactate: 4 mmol/l; kali 2,6 mmol/l; canxi 0,42 mmol/l. Các chỉ số khác trong giới hạn.

Bệnh nhân được hồi sức tích cực theo phác đồ chống sốc: ủ ấm, thở oxy hỗ trợ, truyền dịch ringerlactat, truyền dịch keo, truyền huyết tương (12 giờ sau bỏng), giảm đau, trợ tim mạch, kháng sinh toàn thân, nuôi dưỡng tích cực (nuôi dưỡng sớm đường tiêu hóa). Sau 48 giờ điều trị tích cực, các chỉ số huyết động tạm ổn định, nước tiểu duy trì 50 ml/giờ. Các ngày tiếp theo, toàn thân: điều trị theo phác đồ dự phòng nhiễm khuẩn, nâng cao thể trạng, dự phòng loét đường tiêu hóa,… Tại chỗ: thay băng, đắp thuốc silver-sulfadiazin 1% hàng ngày.

Tổn thương bỏng sâu được che phủ hoàn toàn qua 9 lần phẫu thuật cắt hoại tử, ghép da tự thân kiểu tem thư. Kháng sinh toàn thân và kết hợp nuôi dưỡng sớm đường tiêu hóa và đường tĩnh mạch. Tổng lượng huyết tương đã truyền 6500ml, khối hồng cầu 5250ml. Thời gian dùng kháng sinh đường tĩnh mạch 53 ngày. Bệnh nhân ra viện sau 55 ngày điều trị.

Điều trị bệnh nhân bỏng nhi diện rộng, độ sâu lớn là thách thức lớn trong điều trị, tỷ lệ tử vong cao, chi phí điều trị tốn kém do các biến chứng nặng nề. Vì vậy, phải có chiến thuật điều trị hợp lý: chống sốc tích cực, chiến thuật sử dụng kháng sinh phù hợp với diễn biến lâm sàng và cận lâm sàng. Kết hợp nuôi dưỡng sớm toàn thân và có chiến thuật phẫu thuật cụ thể: cắt hoại tử sớm (trong 72 giờ sau bỏng), che phủ sớm sau cắt hoại tử bằng các vật liệu thay thế da, có kế hoạch lấy da và ghép da hợp lý…

Nguyễn Hải An, Trần Đình Hùng, Ngô Tuấn Hưng - Khoa hồi sức cấp cứu