Tích cực đổi mới đào tạo, nghiên cứu y học quân sự, đáp ứng yêu cầu của quân đội

Nghiên cứu y học quân sự là một trong những nhiệm vụ trọng tâm

Được thành lập ngày 10-3-1949, Học viện Quân y (tiền thân là Trường Quân y sĩ Việt Nam) có nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học và điều trị. Do tính chất đặc thù của một trường y quân đội, các bộ môn trong Học viện được chia thành 4 khối: Khoa học cơ bản, y học cơ sở, y học lâm sàng và y học quân sự. Trong đó, nhiệm vụ huấn luyện và nghiên cứu y học quân sự là một nền tảng quan trọng để đào tạo người bác sĩ quân y: Vừa là người lính, vừa là người bác sĩ vừa hồng, vừa chuyên.

Trong những năm qua, Học viện Quân y luôn xác định, đào tạo và nghiên cứu y học quân sự là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của học viện. Nội dung, chương trình đào tạo các môn y học quân sự trong nhà trường luôn bám sát mục tiêu đào tạo dựa trên nguyên tắc “bám sát nghệ thuật quân sự trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, thực tiễn của các đơn vị và các chủ trương có tính chỉ đạo của Cục Quân y, Bộ Y tế; kế thừa những truyền thống tốt đẹp của y học quân sự qua các cuộc kháng chiến”. Bác sĩ quân y được đào tạo tại học viện được trang bị đầy đủ kiến thức về y học, chỉ huy, quân sự, để có thể làm tốt công tác chuyên môn như cấp cứu, điều trị ở tuyến trung đoàn, sư đoàn; có khả năng huấn luyện, tuyên truyền phòng chống dịch và huấn luyện cho nhân viên, chiến sĩ các kỹ thuật cấp cứu đầu tiên.
Trong giai đoạn 2005-2014, Học viện Quân y đã đào tạo cho quân đội 1.562 bác sĩ và dược sĩ và 861 sĩ quan dự bị ngành y dược. Từ năm 1976, Học viện Quân y bắt đầu đào tạo sau đại học (chuyên khoa I, chuyên khoa II), năm 1979 bắt đầu đào tạo tiến sĩ và từ năm 1991 bắt đầu đào tạo thạc sĩ. Hiện nay, Học viện Quân y được giao đào tạo trình độ tiến sĩ 27 chuyên ngành, đào tạo trình độ thạc sĩ 11 chuyên ngành, đào tạo bác sĩ chuyên khoa I và chuyên khoa II trên 20 chuyên ngành. Đào tạo sau đại học ngày càng phát triển, chất lượng đào tạo ngày một nâng lên, quy mô đào tạo ngày càng lớn, góp phần cung cấp nguồn nhân lực đáng kể cho ngành y tế nói chung và cho ngành quân y nói riêng. Chỉ tính từ năm 2006 đến hết năm 2014, học viện đã đào tạo được 334 tiến sĩ, hơn 1.200 thạc sĩ, hơn 1.400 bác sĩ chuyên khoa I và hơn 780 bác sĩ chuyên khoa II.

Hiện nay, học viện có 9 bộ môn thuộc khối y học quân sự với 135 cán bộ, nhân viên (trong đó có 12 PGS, 21 tiến sĩ, 31 thạc sĩ, 36 bác sĩ và cử nhân). Trong đó, 30% số cán bộ đã qua chiến trường hoặc đã từng công tác tại đơn vị trước khi về làm giảng viên các bộ môn y học quân sự, có chất lượng tốt, được đào tạo cơ bản, có nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong giảng dạy. Các bộ môn y học quân sự hiện nay có 9 tiểu giảng đường, 17 phòng thí nghiệm chuyên ngành và Trung tâm huấn luyện dã ngoại y học quân sự Hoà Sơn.

Công tác nghiên cứu khoa học về y học quân sự không ngừng phát triển

Bên cạnh những kết quả trong công tác đào tạo, Đảng ủy, Ban Giám đốc học viện cũng luôn quan tâm đến công tác nghiên cứu khoa học, đặc biệt là lĩnh vực y học quân sự. Trong giai đoạn 2005-2014, học viện đã thực hiện 127 đề tài nghiên cứu khoa học, trong đó có 49 đề tài liên quan đến y học quân sự. Công tác nghiên cứu khoa học đã không ngừng phát triển và đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Hiện nay, học viện tiếp tục nghiên cứu, chế tạo nhiều sản phẩm phục vụ sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm quốc phòng an ninh, để trang bị cho các đơn vị chuyên trách tại các địa bàn chiến lược. Tiêu biểu là một số đề tài nghiên cứu: “Điều chế, chế tạo thuốc và thiết bị phòng chống khủng bố”, “nghiên cứu các biện pháp ứng phó tình huống bị tấn công bởi tác nhân dịch hạch, vi khuẩn than”... Các sản phẩm của đề tài đã tham gia thực hiện các nhiệm vụ và các cuộc diễn tập do Bộ Quốc phòng tổ chức và được đánh giá cao.

Đặc biệt, học viện đã hoàn thành chương trình “Nghiên cứu, phát triển y học quân binh chủng bảo đảm sức khoẻ bộ đội sẵn sàng chiến đấu” và đề án công nghệ sinh học phục vụ quốc phòng (2006-2010) với nhiều đề tài nhánh về chủng sinh vật gây bệnh (vi khuẩn tả, lao, vi khuẩn tối nguy hiểm), chế tạo thiết bị tiêu huỷ các mẫu bệnh phẩm và hệ thống tiêu độc, khử trùng; chế tạo globulin miễn dịch kháng trực khuẩn mủ xanh để điều trị vết thương, vết bỏng và nhiễm khuẩn huyết; nghiên cứu sản xuất thuốc và thực phẩm chức năng để tăng cường sức khoẻ, dự phòng, điều trị một số bệnh thường gặp ở bộ đội (như viên nang mềm Sâm Ngọc Linh, nước tăng lực Vinatonic, viên nang cứng giải độc Natanax, kem giảm đau Atapain, Fastapain….).

Ngoài ra, học viện cũng đã hoàn thành nhiều đề tài y học quân sự khác, như nghiên cứu các biện pháp phòng chống say nắng cho bộ đội Hải quân Việt Nam hoạt động dài ngày trên biển, chế tạo kít PCR đa mồi xác định nhanh đồng thời hai tác nhân vi khuẩn than và dịch hạch; nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường lao động với phương tiện quân sự mới đến sức khoẻ bộ đội và giải pháp can thiệp; điều tra, khảo sát, đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với sức khoẻ bộ đội, đề xuất các biện pháp ứng phó.

Có thể khẳng định, nghiên cứu y học quân sự là một trong những hoạt động luôn gắn liền với sự phát triển và trưởng thành của Học viện Quân y. Những thành công trong lĩnh vực này đã góp phần không nhỏ trong bảng vàng thành tích để đưa Học viện Quân y trở thành đơn vị 3 lần Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và là 1/17 trường đại học của cả nước được đưa vào danh sách xây dựng thành trường trọng điểm quốc gia.

Với nhiệm vụ đào tại sĩ quan quân y cấp phân đội và đào tạo sau đại học cho bác sĩ, dược sĩ quân y trong toàn quân, Đảng uỷ, Ban Giám đốc học viện xác định thời gian tới cần phải tiếp tục phương án đầu tư theo hướng chuyên sâu, mở rộng liên kết với các cơ sở đào tạo khác cả trong và ngoài quân đội để nâng cao hiệu quả đào tạo; đồng thời, tạo nguồn nhân tài dồi dào trong đào tạo y học quân sự, đáp ứng được yêu cầu của quân đội; xây dựng học viện thành một trung tâm đào tạo-nghiên cứu khoa học-điều trị hiện đại, tầm cỡ quốc gia và khu vực, tham gia có hiệu quả vào nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khoẻ bộ đội và nhân dân.

Thiếu tướng, GS, TS ĐỖ QUYẾT (Giám đốc Học viện Quân y)