VẾT BỎNG BỊ PHỒNG

 Trả lời thư độc giả

Cám ơn cháu đã đặt câu hỏi về cách xử trí bỏng mà mọi người nên biết. Xin được trả lời như sau:

1/ Bỏng bàn tay cần bôi thuốc gì và uống thuốc gì?

- Cần phải khẳng định rằng do vai trò quan trọng của bàn tay với cuộc sống mỗi người nên lời khuyên đầu tiên là mọi trường hợp bỏng ở bàn tay nên đưa đến cơ sở y tế để được đánh giá chính xác và có biện pháp điều trị phù hợp và kịp thời. Bàn tay nếu bị bỏng có những nguy cơ như phù nề gây chèn ép, nhiễm trùng, co kéo... Nếu có bỏng sâu cần phẫu thuật nhất thiết phải tới cơ sở y tế điều trị chuyên khoa bỏng.

Tại cơ sở y tế mới thực hiện được những đánh giá này, tiến hành những can thiệp như thay băng (bao gồm sử dụng thuốc sát khuẩn, thuốc đắp tại chỗ, làm sạch vết bỏng...), kết hợp với điều trị toàn thân như dùng kháng sinh, vitamin... và quyết định cần phải nhập viện hay điều trị ngoại trú. Việc đánh giá không đúng bỏng bàn tay có thể sẽ gây hậu quả nặng nề, ảnh hưởng tới chức năng.

- Theo như thư cháu tả, mẹ cháu có thể bị bỏng nông, có thể điều trị ngoại trú. Tại cơ sở y tế, tiến hành thay băng theo quy trình vô khuẩn.

+ Nếu vòm nốt phổng to: cần tiến hành chọc hút dịch nốt phổng (không được bóc bỏ vòm). Nếu vòm nốt phổng nhỏ (lấm tấm như đầu que tăm): có thể chỉ cần sát khuẩn, không cần chọc hút (dịch sẽ tự hấp thu).

+ Sau đó, có thể để hở (sau khi bôi thuốc đỏ chẳng hạn tùy theo tính chất vết bỏng) hoặc tiến hành bôi thuốc theo chỉ định (ví dụ như thuốc silver sulfadiazin), đắp gạc vô khuẩn, băng kín (cần tách các ngón tay).

+ Thay băng có thể cách ngày tới khỏi.

- Điều trị toàn thân bỏng bàn tay cần lưu ý chống phù nề (đặc biệt trong 3 ngày đầu sau bỏng), vitamin, giảm đau và kháng sinh khi cần. Với mẹ cháu đã bị bỏng 6 ngày, có lẽ không cần dùng kháng sinh, giảm đau.

Cháu thấy đấy, cần phải biết rõ tổn thương mới có thể chỉ ra lời khuyên chính xác và cách điều trị hợp lý.

2/  Khi bị bỏng có phải ăn kiêng gì không?

Bỏng không cần ăn kiêng. Những quan điểm trong nhân dân phải ăn kiêng thức ăn như thịt bò, thịt gà (sợ co gân) hoặc kiêng rau muống (sợ sẹo lồi), cơm nếp (sơ sẹo dính)... đều chưa chính xác. Việc tạo sẹo lồi hay dính, co kéo, việc có nốt phổng hay không hoàn toàn phụ thuộc vào mức độ nông sâu của bỏng và điều trị khi bị bỏng. Khi bỏng sâu bàn tay nếu không luyện tập sẽ rất dễ gây dính hoặc co kéo bàn ngón tay. Khi bị bỏng, nhất là khi diện tích rộng còn gây mất nước điện giải, chất đạm... Do vậy, cần ăn theo chế độ bồi dưỡng như khi bị ốm. Cần ăn đủ chất, tăng cường chất đạm, vitamin (đặc biệt có trong hoa quả tươi).

3/ Giữ vệ sinh khi bị bỏng bàn tay như thế nào?

Cần giữ vệ sinh sạch sẽ, không để va chạm hoặc làm ướt vết bỏng. Tốt nhất vết bỏng cần được che phủ bằng băng gạc. Trong những ngày đầu, để chống phù nề cần kê cao tay. Sau đó cần tập vận động bàn ngón tay sớm.

Tóm lại, với trường hợp bỏng như mẹ cháu, bác sỹ khuyên nên đưa đến cơ sở y tế để được đánh giá và chăm sóc đúng, để quyết định điều trị ngoại trú hay không? Chúc mẹ cháu với sự quan tâm thiết thực của cháu sẽ mau khỏi bệnh, không ảnh hưởng tới chức năng và thẩm mỹ.

PGS.TS Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó giám đốc Viện Bỏng Quốc gia