Gia tăng cao số ca nhập viện vì tai nạn bỏng lửa thuốc pháo trong thời gian tết năm 2023

Theo báo cáo của Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) chỉ tính riêng Trong 6 ngày nghỉ Tết (từ sáng 29 Tết đến sáng mùng 5 Tết) có 403 trường hợp khám, cấp cứu vì tai nạn pháo nổ, pháo hoa (tăng 34,5% so với cùng kỳ Tết Nguyên đán 2022). Đây là những con số đáng lo ngại vì đa số người gặp nạn đa số tuổi còn rất trẻ, có thể nguy hiểm đến tính mạng do đa chấn thương khi sóng nổ, tổn thương do bỏng lửa pháo thường ở vùng đầu - mặt - cổ và hai tay vì vậy có nguy cơ để lại di chứng nặng nề về thẩm mỹ, ảnh hưởng đến khả năng lao động, tái hòa nhập cộng đồng sau bỏng.

Một số hình ảnh bệnh nhân bỏng lửa thuốc pháo điều trị tại Bệnh viện Bỏng Quốc gia dịp Tết 2023

Giới tính: Nam giới chiếm 48/50 ca, nữ 02/50 ca.
Nam giới chiếm đa số 96% bởi thường các hoạt động sử dụng, đốt pháo thường thực hiện bởi nam giới.
Địa điểm xảy ra tai nạn: Khai thác bệnh sử 50 trường hợp bị bỏng lửa pháo trong đó: Bắc Giang: 05, Hà Nam: 05, Hà Nội 09, Hà Tĩnh 02, Hải Dương 03, Hải Phòng 06, Hòa Bình 01, Nam Định 04, Ninh Bình 02, Phú Thọ 05, Quảng Ninh 01, Sơn La 02, Thái Bình 02, Thái Nguyên 01, Vĩnh Phúc 02.

Thời gian nhập viện: trong tháng 12/2022: 23 ca, tháng 01/2023: 27 ca do đây là thời điểm Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2023.
Độ tuổi trung bình của 50 trường hợp bị tai nạn: 20,76 ± 11,365, độ tuổi 9 - 16 chiếm phần lớn: 33 ca, độ tuổi 17 - 48: 17 ca.
Theo số liệu thống kê, các bệnh nhân tuổi đời còn rất trẻ, nhiều trường hợp đang trong độ tuổi học sinh do hiếu kỳ, tò mò thích khám phá nhưng lại thiếu hiểu biết, đã xem và làm theo các clip dạy cách làm pháo nổ tự chế trên mạng Internet nên xảy ra các vụ tai nạn rất thương tâm.

* Đặc điểm độ sâu và diện tích tổn thương bỏng (DTCT)
- Diện tích tổn thương bỏng: Bỏng từ 1 - 19% DTCT chiếm đa số 41/50 ca; từ 20 - 39% DTCT: 7/50 ca; từ 60 - 79% DTCT: 2/50 ca.
- Có 47/50 ca (94%) bị bỏng nông độ II, III và 3 ca có tổn thương bỏng sâu (độ IV, V): nguyên nhân thường do lửa pháo bắt cháy rất nhanh và trong thời gian rất ngắn nên thường gặp tổn thương bỏng nông.

* Tỷ lệ và vị trí tổn thương trên cơ thể (n = 50)
- Vị trí tổn thương hay gặp nhất vết bỏng vùng đầu - mặt - cổ (84%), sau đó bỏng tay (40%), bỏng chân (48%), thân người (28%), đặc biệt bỏng kết giác mạc mắt chiếm 16%, có 01 ca đa chấn thương, 02 ca bỏng hô hấp và 04 ca có vết thương phần mềm. 
- Cơ chế gây bỏng cũng ảnh hưởng đến vị trí bị bỏng, với bỏng lửa pháo thường gặp một số vùng (vùng đầu - mặt - cổ, vùng tay, chân, thân người) có thể là do quần áo bắt lửa khi ngọn lửa lan rộng dẫn đến tình trạng bỏng rộng, hoặc do lửa pháo hoa khi phụt vào người gây bỏng. 

* Bệnh nhân nhập viện có triệu chứng sốc bỏng: 03 ca, tình trạng bệnh nhân chuyển nặng, nguy cơ đe dọa tử vong: 01 ca (sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng).
Từ đặc điểm tổn thương nêu trên, khi muốn đốt pháo hoa (những pháo được pháp luật cho phép sử dụng): Vùng đầu - cổ - mặt, bàn tay là vị trí dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt là khi đốt mồi lửa pháo hoa, biện pháp bảo vệ nên được sử dụng khi sử dụng pháo hoa để giảm thiểu rủi ro thương tích cho những khu vực tiếp xúc này dùng găng tay khi mồi đốt hoặc mồi điện từ xa là kỹ thuật nên được khuyến khích.

Pháo phát nổ có thể gây bỏng, vết thương phần mềm; hội chứng sóng nổ gây đa chấn thương, bỏng hô hấp... Đối với trường hợp bị nặng không thể bảo tồn được chi thể có thể phải cắt cụt bàn, ngón tay... dẫn đến tàn phế. Di chứng từ những vết thương do pháo nổ cũng rất nặng nề, như sẹo bỏng co kéo, biến dạng ảnh hưởng chức năng vận động và thẩm mỹ...

Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng pháo nổ, không tự ý chế tạo thuốc nổ, pháo nổ gây ảnh hưởng sức khỏe, đe dọa tính mạng của bản thân và những người xung quanh. Với đối tượng trẻ em, để hạn chế tai nạn đáng tiếc do pháo gây ra, gia đình và nhà trường cần có biện pháp giáo dục, nâng cao nhận thức về tai nạn thương tích do pháo nổ, phòng ngừa để các em không được tự chế, sử dụng các loại pháo nổ, có biện pháp giám sát các em việc xem các clip dạy cách làm pháo nổ tự chế trên mạng.

Cần có biện pháp truyền thông tốt hơn về thông tin cách sử dụng an toàn pháo hoa, cảnh báo tai nạn do thuốc pháo gây ra để giảm thiểu những tai nạn có thể tránh được này.

Tin, ảnh: Quốc Chiểu